Podstawowa zasada działania mikroskopu stereoskopowego polega na zastosowaniu dwóch oddzielnych ścieżek optycznych, po jednej dla każdego oka, co zapewnia widok obuoczny. Widzenie obuoczne pozwala mózgowi dostrzec głębię i trójwymiarowość, podobnie jak tego, czego doświadczamy na własne oczy.
Oto uproszczone wyjaśnienie działania mikroskopu stereoskopowego:
Ścieżka optyczna: Mikroskop stereoskopowy składa się z dwóch oddzielnych ścieżek optycznych, po jednej dla każdego oka. Każda ścieżka optyczna zawiera szereg soczewek i zwierciadeł, które manipulują światłem, zanim dotrze ono do oczu obserwatora.
Soczewki obiektywowe: Mikroskop stereoskopowy ma dwie soczewki obiektywowe zamontowane na obrotowej wieży. Soczewki te zostały zaprojektowane tak, aby zapewniać małe powiększenie i szerokie pole widzenia. Wychwytują światło próbki i tworzą dwa nieco różne obrazy – po jednym dla każdego oka.
Regulacja rozstawu źrenic: Odległość między naszymi oczami, zwana rozstawem źrenic, jest różna w zależności od osoby. Mikroskopy stereoskopowe są zwykle wyposażone w mechanizm regulacji rozstawu źrenic, który umożliwia obserwatorowi dostosowanie odległości między okularami do jego własnego rozstawu źrenic.
Okulary: Każda ścieżka optyczna ma okular, przez który patrzy obserwator. Okulary dodatkowo powiększają obrazy utworzone przez soczewki obiektywowe i kierują je na oczy obserwatora.
Widok obuoczny: Ponieważ ścieżki optyczne są nieco oddzielone, każde oko widzi nieco inny obraz preparatu. Ta rozbieżność w obrazach tworzy wrażenie głębi i trójwymiarowości. Mózg integruje te dwa obrazy, tworząc jeden trójwymiarowy widok.
Oświetlenie: Mikroskopy stereoskopowe często mają wbudowane systemy oświetlenia, takie jak oświetlenie padające (górne) lub przechodzące (dół). Te źródła światła oświetlają preparat, poprawiając widoczność i zapewniając kontrast podczas obserwacji.
Ostrość i powiększenie: Mikroskop stereoskopowy umożliwia obserwatorowi regulację ostrości poprzez podniesienie lub opuszczenie soczewek obiektywu. Niektóre modele oferują również możliwość powiększania, umożliwiając zmienne poziomy powiększenia w zależności od różnych potrzeb.
Łącząc widok obuoczny, małe powiększenie i trójwymiarową percepcję, mikroskopy stereoskopowe są szczególnie przydatne do zadań wymagających precyzyjnej manipulacji, sekcji lub szczegółowego badania większych obiektów, takich jak płytki drukowane, próbki geologiczne, biżuteria lub próbki biologiczne.